İçindekiler
ToggleEmekli Çalışanın İşverene Maliyeti, Maaşı ve SGDP Kesintileri
Bir çalışanı istihdam etmek, işveren için yalnızca maaş ödemekten ibaret değildir. İşveren, personelin sigorta primleri, vergiler ve ek yan haklar gibi maliyetleri de üstlenir. Özellikle emekli personel çalıştıran işverenler için Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) önemli bir gider kalemi oluşturur. Peki, emekli bir çalışanın işverene maliyeti nedir ve hangi kesintiler uygulanır?
Emekli Çalışan Kimdir?
Sigortalı bir çalışan, belirli bir yaşa, prim gün sayısına ve sigortalılık süresine ulaştığında emekli olmaya hak kazanır. Ancak bazı bireyler, emeklilik maaşı alsa dahi çalışmaya devam etmeyi tercih edebilir. Bu durumda, emekli olarak çalışmaya devam eden kişilere “emekli çalışan” denir. Emeklilik sonrası çalışmaya devam edilmesinin sebepleri arasında ekonomik gereklilikler ve aktif iş yaşamını sürdürme isteği yer alır.
Türkiye’de emeklilik yaşı ve şartları, çalışanın sigorta başlangıç tarihine, çalıştığı sektör ve meslek grubuna göre değişkenlik gösterir.
Emekli Çalışanların Maaşı Kesilir mi?
1 Ekim 2008 tarihinden önce sigorta girişine sahip olan emekliler, SGDP ödeyerek çalışmaya devam edebilir ve emekli maaşları kesintisiz yatmaya devam eder. Ancak 1 Ekim 2008 sonrası sigortalı olan emekliler için farklı bir uygulama söz konusudur. Bu tarihten sonra emekli olup çalışmaya devam edenlerin maaşları tamamen kesilir.
SSK Emeklisi Çalışırsa Hangi Kesintiler Yapılır?
SSK kapsamında emekli olan bireyler, mevcut yasal düzenlemelere göre üç farklı şekilde çalışabilir:
- SGDP ödeyerek maaş kaybı yaşamadan çalışmak
- Emekli maaşı almadan SGK primi ödeyerek çalışmak
- Sigortalı çalışmaya devam ettiği için maaş kesintisine uğramak (1 Ekim 2008 sonrası sigortalılar için geçerli)
Emekli Çalışanların Sigorta İşlemleri Nasıl Yapılır?
SGDP, emekli maaşı alırken sigortalı çalışmaya devam eden bireylerden yapılan bir kesintidir. Bu kesinti, iş kazası ve meslek hastalığı primi ile işçi ve işveren paylarını içerir. İşveren, emekli çalışan için belirlenen oranlarda prim ödemekle yükümlüdür. SGDP ödemeleri, emekli bireyin sigorta süresini veya prim gün sayısını artırmaz, ancak sosyal güvenlik sistemine katkı sağlar.
2025 Yılı SGDP Oranları ve İşverene Maliyeti
2025 yılında emekli çalışanların SGDP kesintileri şu şekildedir:
- Toplam SGDP oranı: %32,25
- İşveren payı: %24,75
- Çalışanın maaşından kesilen işçi payı: %7,5
- İş kazası ve meslek hastalığı primi: %2,25 (1 Eylül 2024 itibarıyla %2’den %2,25’e çıkarılmıştır)
Bir emekli çalışanın işverene maliyetini hesaplamak için güncel SGDP prim oranlarını baz almak gerekir. Örneğin, 2025 yılı itibarıyla brüt asgari ücret seviyesinde maaş alan bir emekli çalışan için işverenin ödeyeceği SGDP primi 6.436,36 TL’dir.
2025 Yılında Emekli Çalışan İçin İşveren Maliyeti
Emekli çalışanların işverene maliyetini hesaplarken yalnızca SGDP primleri değil, maaş ve diğer yan haklar da göz önünde bulundurulmalıdır. 2025 yılı itibarıyla asgari ücretle çalışan bir emekli işçinin işverene toplam maliyeti 32.441,36 TL olarak hesaplanmaktadır. Yıllık kümülatif vergi matrahı arttıkça bu tutar değişiklik gösterebilir.
Emekli Çalışan Kıdem Tazminatı Alabilir mi?
Kıdem tazminatı, çalışanların işyerindeki her bir hizmet yılı için toplu ödeme almalarını sağlayan bir haktır. Emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden bireyler de kıdem tazminatı hakkına sahiptir. 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi gereği, emeklilik sebebiyle işten ayrılan çalışan kıdem tazminatı alabilir ve aynı işyerinde çalışmaya devam ederse yeni bir iş akdi düzenlenir. Bu durumda, çalışmaya devam ettiği sürenin tamamı için tekrar kıdem tazminatı hakkı doğar.
2025 Asgari Ücretli Emekli Bordrosu Örneği
Brüt Asgari Ücret | 26.005,50 TL |
SGDP İşçi Payı (%7,5) | 1.950,41 TL |
İşsizlik Sigortası İşçi Payı (%1) | MUAF |
Gelir Vergisi Matrahı | 24.055,09 TL |
Gelir Vergisi (%15)(3.315 TL’si İstisna) | 292,56 TL |
Net Maaş | 23.762,53 |
SGDP İşveren Payı (%22,50) | 5.851,24 TL |
SGK İşveren KVSK Primi (%2,25) | 585,12 TL |
TOPLAM İŞVEREN MALİYETİ | 32.441,86 TL |
Prime Esas Kazanç Nedir ve Nasıl Hesaplanır?
Prime esas kazanç (PEK), çalışanların maaşlarına ek olarak aldıkları prim, ikramiye ve yan hakların toplamıdır. PEK, emekli maaş hesaplamalarında ve sigorta prim oranlarında belirleyici bir faktördür. 2025 yılı itibarıyla prime esas kazanç şu şekilde hesaplanmaktadır:
- Brüt asgari ücret: 26.005,50 TL
- Günlük prime esas kazanç: 26.005,50 TL / 30 = 866,85 TL
- Prime esas kazanç tavanı: Günlük ücretin 7,5 katı olarak belirlenir.
Emekli çalışanların kıdem tazminatı gibi bazı ek ödemeleri prime esas kazanca dâhil edilmezken, yemek yardımı, çocuk yardımı gibi yan haklar PEK kapsamına girer. Bu ek ödemeler emekli çalışanların kazançlarını doğrudan etkileyebilir.
Sonuç
Emekli çalışanların işverene maliyeti, maaş, SGDP primleri, kıdem tazminatı ve yan haklar gibi birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterir. 2025 yılı itibarıyla güncellenen SGDP oranları ve prime esas kazanç hesaplamaları doğrultusunda işverenlerin maliyet analizlerini dikkatlice yapmaları önemlidir. Emekli çalışanları istihdam etmek, işverenler için avantajlı olabilirken, SGDP yükümlülüklerini göz önünde bulundurmak uzun vadeli planlama açısından kritik bir gerekliliktir.